Σακχαρώδης Διαβήτης: Οξείες και Χρόνιες Επιπλοκές

Σακχαρώδης Διαβήτης: Οξείες και Χρόνιες Επιπλοκές 

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μία χρόνια εξελισσόμενη νόσος που χαρακτηρίζεται από πολλαπλές μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές με κύριο χαρακτηριστικό τη μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας με αποτέλεσμα τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.Υπάρχουν διαφορετικές ταξινομήσεις του Σακχαρώδη Διαβήτη(Σ.Δ.) όπως είναι :
⦁ O Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου Ι ή Ινσουλινοεξαρτόμενος ή Νεανικός Διαβήτης (Περίπου το 10% των περιπτώσεων),
⦁ Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου ΙΙ ή Μή Ινσουλινοεξαρτώμενος Διαβήτης ή Διαβήτης Ενηλίκων:
⦁ Σακχαρώδης Διαβήτης Κυήσεως
⦁ Άλλοι τύποι (από Βλάβες στο Πάγκρεας- Παγκρεατίτιδες κ.α.)
Οι ασθενείς με Σ.Δ. μπορεί κατα την πορεία της ζωής τους να παρουσιάσουν διάφορες επιπλόκες που προκαλούνται από τον Σ.Δ. και διακρίνονται σε οξείες επιπλοκές και μακροχρόνιες επιπλοκές.

Οι οξείες επιπλοκές του Διαβήτη είναι :
⦁ Η Διαβητική Κετοξέωση (ΔΚΟ) (συνηθέστερη στον Σ.Δ.τύπου Ι).
⦁ Η Υπεροσμωτική Υπεργλυκαιμική Κατάσταση (ΥΥΚ)(Συνηθέστερη στον Σ.Δ.τύπου ΙΙ).
⦁ Η υπογλυκαιμία (Αποτελεί επιπλοκή της θεραπείας του ΣΔ )

Τι είναι η  Διαβητική Κετοξέωση ?
Η Διαβητική κετοξέωση είναι μια οξεία και επικίνδυνη επιπλοκή του σακχαρώδους Διαβήτη (ΣΔ), και θεωρείται επείγον περιστατικό που απαιτεί την άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Η κατάσταση αυτή οφείλεται στα πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα λόγω πλήρους έλλειψης ινσουλίνης.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της Διαβητικής Κετοξέωσης?
⦁ Υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα), 
⦁ Κέτωση (κετόνες στο αίμα και στα ούρα), 
⦁ Μεταβολική οξέωση (αλλαγή του pH του αίματος), 
⦁ Κόπωση
⦁ Πολυδιψία και πολυουρία, 
⦁ Αφυδάτωση, 
⦁ Ταχύπνοια,
⦁ Οξινη μυρωδιά ή μυρωδιά φρούτων στην αναπνοή,
⦁ Μειωμένη όρεξη,
⦁ Ναυτία, έμετους και πόνος στην κοιλιά. 
⦁ Σε σοβαρότερες περιπτώσεις παρατηρούνται υπόταση και κυκλοφορική καταπληξία (shock),αποτέλεσμα της πλήρους έλλειψης ινσουλίνης.
Ποιά είναι τα αίτια της Διαβητικής Κετοξέωσης?
Η Διαβητική Κετοξέωση είναι μια επιπλοκή που προκαλείται απο την έλλειψη ινσουλίνης και τη μη ελεγχόμενη αύξηση των ορμονών του stress (γλυκαγόνη, κορτιζόλη, αυξητική ορμόνη, κατεχολαμίνες). Λόγω της έλλειψης ινσουλίνης τα κύτταρα δεν μπορούν να προσλάβουν τη γλυκόζη από το αίμα (για να παράξουν ενέργεια) με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να ενεργοποιεί και άλλους μηχανισμούς για αύξηση του σακχάρου (θεωρώντας πως αυτό είναι χαμηλό) όπως είναι οι μηχανισμοί που παράγουν ενέργεια απο το λίπος. Αυτό έχει ως συνέπεια τη σημαντική αύξηση της νεογλυκογένεσης και της λιπόλυσης, δυο διαδικασιών που οδηγούν σε αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα οδηγεί στη αποβολή ενός μέρους της με τα ούρα, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση συμπτωμάτων πολυουρίας, αφυδάτωσης και απώλειας ηλεκτρολυτών. Παράλληλα η λιπόλυση οδηγεί σε κετογένεση και τελικά σε μεταβολική οξέωση (μεταβολή του pH του αίματος).

                                                                                        
Τί είναι η Υπεροσμωτική Υπεργλυκαιμική Κατάσταση (ΥΥΚ)?
Η Υπεροσμωτική Υπεργλυκαιμική Κατάσταση (ΥΥΚ) απαντάται συνηθέστερα στον Σ.Δ.Τύπου Ι και είναι μία επείγουσα κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη υπεργλυκαιμία αλλά χωρίς να υπάρχει οξέωση. Η βαριά υπεργλυκαιμία προκαλεί υπερβολική διούρηση με αποτέλεσμα την αφυδάτωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω υπεργλυκαιμία. Ιδίως στους ηλικιωμένους, η ΥΥΚ μπορεί να εξελιχθεί σε διάστημα ημερών έως εβδομάδων.
Ποιές είναι οι Μακροχρόνιες επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη?
Οι  μακροχρόνιες επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη αφορούν την επίδραση που έχει η μακροχρόνια υπεργλυκαιμία σε διάφορα όργανα του οργανισμού καθώς επηρεάζει τα αγγεία αλλά και τα νεύρα σε όλο το σώμα. Σε αυτές τις επιπλοκές περιλαμβάνονται 
⦁ Η αμφιβληστροειδοπάθεια (έχουν επηρεαστεί τα αγγεία του ματιού),
⦁ Η καρδιαγγειακή νόσος, Στεφανιαία Νόσος(Στηθάγχη,Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου κ.α. )
⦁ Διαβητική Νεφροπάθεια με έκπτωση νεφρικής λειτουργείας  ( μπορεί να οδηγήσει σε ΧΝΑ και  αιμοκάθαρση).
⦁ Περιφερική νευροπάθεια  ( πόνος,απώλεια της  αισθητικότητας, τραυματισμοί)
⦁ Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
⦁ Περιφερική αρτηριοπάθεια (Διαλείπουσα χωλότητα,νεκρώσεις, γάγγραινα ,ακρωτιριασμοι, ισχαιμίες ).
⦁ Νευροπάθεια του  αυτόνομου νευρικού  συστήματος  ( γαστροπάρεση, Διάρροιες, Νευρογενής κύστη, ορθοστατική υπόταση).

Τί είναι η Διαβητική Νευροπάθεια?
H νευροπάθεια είναι ο ιατρικός όρος για τη βλάβη των νεύρων, η οποία μπορεί να οφείλεται σε ποικίλα αίτια. Η νευροπάθεια που οφείλεται στο ΣΔ καλείται Διαβητική Νευροπάθεια (ΔΝ).Μπορεί να αφορά είτε νευροπάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος με εκδήλωση συμπτωμάτων όπως διάρροιες,γαστροπάρεση,νευρογενής κύστη κ.α. είτε περιφερική νευροπάθεια αφορά συχνά τα άκρα με εκδήλωση πόνου ή απώλεια της  αισθητικότητας, τραυματισμοί κ.α.Ο Διαβήτης λοιπόν μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεύρα σε όλο το σώμα. Nευροπαθητικός πόνος είναι ο πόνος που προκαλείται από βλάβη του σωματοαισθητικού νευρικού συστήματος είτε περιφερικά (περιφερικός νευροπαθητικός πόνος) είτε κεντρικά (κεντρικός νευροπαθητικός πόνος).
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της Διαβητικής νευροπάθειας περιλαμβάνουν πόνο, κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα δάχτυλα ή τα πόδια και ακραία ευαισθησία στην αφή. Η Διαβητική νευροπάθεια συνήθως επηρεάζει και τις δύο πλευρές του σώματος. Τα συμπτώματα συνήθως εντοπίζονται για πρώτη φορά στα δάχτυλα των ποδιών και με την εξέλιξη της νόσου ανεβαίνουν πιο πάνω.
Η κλινική εξέταση απο τον Ιατρό σας θα βοηθήσει στην διάγνωση της Διαβητικής Νευροπάθειας,και αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την Διαβητική Νευροπάθεια,αυτό που θα πρέπει να ελεγχθεί είναι η εξέλιξη της νόσου και η μείωση των επώδυνων επιπλοκών της μέσω της καλής γλυκαιμικής ρύθμισης, του έλεγχου του πόνου και της φροντίδας των άκρων.
Τί είναι η υπογλυκαιμία?
Η υπογλυκαιμία είναι απο τις συχνότερες  ανεπιθύμητες ενέργειες των θεραπειών του Σακχαρώδη Διαβήτη και εμφανίζεται με πολύ χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Όταν τα επίπεδα αυτά είναι πολύ χαμηλά τότε το σώμα δεν μπορεί να προσλάβει την ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσει.Η υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και να έχει διαφορετικά συμπτώματα στον καθένα, υπάρχουν όμως κάποια κοινά συμπτώματα όπως
Πρώϊμα συμπτώματα:
⦁ πείνα, 
⦁ τρόμος , 
⦁ εφίδρωση,
⦁ ευερεθιστότητα, 
⦁ ζαλάδα, 
⦁ κεφαλαλγία, 
⦁ αίσθημα παλμών .
Συμπτώματα που μπορεί να εμφανισθούν στον ύπνο:
⦁ εφιάλτες, και φωνές,
⦁ υγρά σεντόνια απο εφίδρωση, 
⦁ αίσθημα κόπωσης σύγχυση κατά αφύπνηση 
Άλλα προχωρημένα συμπτώματα:
⦁ Σύγχυση, 
⦁ Διαταραχές συμπεριφορας, 
⦁ Aδυναμία σκέψης, ομιλίας ,
⦁ Αποπληξία, κώμα.
Υπάρχουν διάφορες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε υπογλυκαιμία όπως είναι οι μεγάλες δόσεις ινσουλίνης, η παράλειψη γευμάτων, η έντονη σωματική δραστηριότητα και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.
Προσπαθήστε να μην παραλείπετε τα γεύματα σας, να τρώτε τους σωστούς υδατάνθρακες, η διατροφή σας να καλύπτει τις καθημερινές σας ανάγκες για ενέργεια,να  μην κάνετε κατάχτηση αλκοόλ και να λαμβάνετε σωστά την αντιδιαβητική αγωγή που σας έδωσε ο Ιατρός σας.
Αν αισθανθείτε ότι βιώνετε υπογλυκαιμία ακολουθήστε τις συμβουλές του ιατρού σας και προσπαθήστε να καταναλώσετε την απαραίτητη ποσότητα υδατανθράκων. Ένα ρόφημα με ζάχαρη, γλυκά, χυμός ή τζελ γλυκόζης και είδικά χάπια γλυκόζης μπορούν να βοηθήσουν στην διαχήριση της υπογλυκαιμίας σας.

Τί είναι το διαβητικό πόδι?
Οι Διαβητικοί ασθενείς μπορεί πιο συχνά να αποκτήσουν πρόβλημα στα πόδια τους, εξαιτίας των υψηλών επιπέδων σακχάρου που οδηγούν σε περιφερική αρτηριοπάθεια ή διαβητική νευροπάθεια . Οι επιπλοκές αυτές εξελίσσονται αργά με την πρόοδο της νόσου και αν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να οδηγήσουν σε έλκη και μολύνσεις και σε προχωρημένο  σημείο σε ακρωτηριασμούς.
Μερικές εκδηλώσεις του διαβητικού ποδιού μπορεί να είναι:
⦁ Πρησμένο και ερεθισμένο πόδι
⦁ Λείο και ερυθρό πόδι
⦁ Φουσκάλες ή κάλοι στο πόδι
⦁ Ξηροδερμία
⦁ Μελανιασμένο πόδι ή και το αντίθετο, δηλαδή αποχρωματισμός του ποδιού
⦁ Έλκος ή έλκη πόδι που επουλώνονται δύσκολα
⦁ Πτώση των τριχών του ποδιού
 Το Διαβητικό πόδι είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποφευχθεί και να ελεγχθεί με την τακτική φροντίδα των ποδιών και την άμεση περιποίηση τυχόν τραύματος,επίσης πάντα η σωστή ρύθμιση του σακχάρου βοηθά στο να μην επιδεινώνεται η κατάσταση.Η εξέταση των ποδιών τόσο του δέρματος όσο και της αισθητικότητας τους απο τον Ιατρό σας θα βοηθήσει ώστε να σας καθοδηγήσει στην σωστή αντιμετώπιση η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ανάλογα την περίπτωση απλές συμβουλές καθημερινής περιποίησης στο σπίτι ή χειρουργείο και ειδική παρέμβαση από τον θεράποντα Ιατρό(σε προχωρημένα στάδια).

Τί είναι η Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια?
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια ακόμη επιπλοκή του Σ.Δ. που εκδηλώνεται λόγω βλάβης των αγγείων του αμφιβληστροειδούς και μπορεί μακροπρόθεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει μέχρι την τύφλωση. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να εμφανιστεί είτε στους Διαβητικούς (Τύπου Ι) είτε στους διαβητικούς (Τύπου ΙΙ).Όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που πάσχει από διαβήτη ο ασθενής, τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Στους επιβαρυντικούς παράγοντες για την εμφάνιση Διαβητικής Αμφιβληστροειδοπάθειας έχουμε την κακή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα,την αρτηριακή υπέρταση και την υπερλιπιδαιμία.Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να παραμένει ασυμπτωματική, για τους περισσότερους ασθενείς, για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο διαβητικός ασθενής ανεξάρτητα από την εμφάνιση ή όχι συμπτωμάτων από τους οφθαλμούς, θα πρέπει να επισκέπτεται τον οφθαλμίατρο ετησίως και να βρίσκεται σε επαγρύπνηση για τυχόν συμπτώματα, όπως είναι η θολή όραση, τα τυφλά σημεία κα.Συχνότερες οφθαλμολογικές εξετάσεις μπορεί να χρειαστούν από τη στιγμή που θα διαγνωσθεί διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή οίδημα ωχράς κηλίδας.
Τί είναι η Διαβητική Νεφροπάθεια?
Στους νεφρούς υπάρχουν πολλά μικρά αιμοφόρα αγγεία (σπειράματα) και που βοηθούν στην αποβολή του πλεονάσματος νερού, χημικών ουσιών και ό,τι άλλο δεν είναι χρήσιμο στον οργανισμό, μέσω των ούρων. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης επηρεάζει τη φυσιολογία των αιμοφόρων αγγείων και κατ’ επέκταση τη λειτουργία τους. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και η μακροχρόνια διατήρηση αυτών των επιπέδων μπορεί να προκαλέσει μείωση της νεφρικής λειτουργίας. Η μείωση της ικανότητας των νεφρών να εκτελέσουν σωστά αυτή τη λειτουργία ονομάζεται νεφρική νόσος. Στην αρχή αυτή η κατάσταση μπορεί αρχικά να μην έχει συμπτώματα. Όσο χειροτερεύει η νεφρική λειτουργία μπορεί να εμφανιστούν σημάδια, όπως οίδημα στα πόδια. Η νεφρική νόσος έχει διάφορα επίπεδα βαρύτητας και εξελίσσεται όσο περνά ο χρόνος,με τελικό στάδιο την εμφάνιση νεφρικής ανεπάρκειας. Είναι σημαντικό τα επίπεδα γλυκόζης να διατηρούνται όσο πιο κοντά γίνεται στο φυσιολογικό με στόχο την προστασία των νεφρών.

Τέλος,πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των επιπλοκών του Σ.Δ. παίζει η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς ώστε να ακολουθεί μια σωστή διατροφή,η σωστή λήψη της αντιδιαβητικής αγωγής του και ο έλεγχος του σακχάρου από τον ίδιο τον ασθενή.Επίσης σημαντικό είναι να επισκέπτεται τον Ιατρό του στα προγραμματισμένα ραντεβού τόσο για τον έλεγχο του Σ.Δ. όσο και των επιπλοκών του(έλεγχος νεφρών,οφθαλμών,τυχόν νευροπάθειας κλπ).Επίσης μην ξεχνάμε πως εξίσου σημαντικά είναι η διακοπή του καπνίσματος, ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης, η αύξηση της σωματικής άσκησης και η υιοθέτηση από τον ασθενή ενός υγιεινού τρόπου ζωής.